KOBİ’ler yeni eğilimlerin yarattığı fırsatlardan azami ölçüde yararlanarak ihracat artışını sürdürmeyi başardı.

2022 yılında dünya mal ihracatı değer olarak yüzde 11,4 artarak 24,9 trilyon dolar ile en yüksek yıllık seviyesine ulaştı. Ancak aynı yılda ihracattaki miktar artışı yüzde 2,3 ile çok daha sınırlı kaldı. Buna karşılık birim fiyatlarında yaşanan yüzde 9,5’lik artış, ihracat değerindeki yükselişte belirleyici rol oynadı.

2022 yılında dünya ticaretinin miktar olarak önemli bir yavaşlamasında Rusya ve Batı ülkeleri arasındaki karşılıklı yaptırımlar, savaşın tedarik zincirlerindeki sıkıntıları derinleştirmesi, Çin’deki sert kapanma önlemleri ve ABD-Çin arasında artan teknoloji ve ticaret kısıtlamaları etkili olan faktörler olarak öne çıktı. Talep tarafında ise yüksek enflasyonun harcanabilir gelirleri aşındırması, para politikasındaki sıkılaşmanın tüketim ve yatırım maliyetlerini artırması ve savaşın güven kanalında yarattığı tahribat, 2022 yılında küresel ticareti zayıflayıcı etkide bulundu.

Türkiye’nin en önemli ihracat pazarı olan Avrupa’da yavaşlama daha belirgin yaşandı. Bu durum Türkiye’de daha küçük ve orta ölçekli kuruluşların performansını sınırlandıran bir faktör olarak öne çıktı. Diğer yandan savaş sonrası Batılı ülkelerin Rusya’ya uyguladıkları ihracat yasakları nedeniyle Türkiye’nin Rusya’ya ihracatında artış yaşandı. Küresel mal ticaretindeki ve ana ihracat pazarlarımızdaki belirgin yavaşlamaya karşın tedarik zincirlerindeki değişime ve Çin’deki kapanma önlemlerine bağlı olarak ortaya çıkan ilave tedarik talebi 2022’de de kısmen devam etti.

2021 yılında yüzde 33,2 artan sanayi malları ihracatı 2022’de de yüzde 13 ile güçlü bir artış sergileyerek 246,2 milyar dolara yükseldi. Bu rakam, değer olarak 28,1 milyar dolarlık bir artışa karşılık geldi. Öte yandan dünyadaki eğilimlerle de uyumlu bir şekilde ihracatın miktar olarak genişlemesi görece sınırlı kaldı ve ihracat değerindeki artış büyük ölçüde ihracat birim fiyatlarındaki yükselişten kaynaklandı.

Tüm bu gelişmeler doğrultusunda Türkiye’deki KOBİ’ler ihracatlarını 2021 yılındaki seviyelerde olmasa da 2022 yılında da artırmayı başardı. İSO İkinci 500’ün ihracatı, 2022’de Türkiye’nin ve İSO 500’ün toplam ihracatından daha hızlı büyüdü. Türk KOBİ’leri esnek yapıları ile hem içeride hem de dışarıdaki tedarik zinciri değişimleri, yurtiçinden tedarik, bölgeselleşme ve yakından tedarik gibi yeni eğilimlerin yarattığı fırsatlardan azami ölçüde yararlandı.