Türkiye ekonomisi 2022’de yüzde 5,5 ile görece güçlü bir büyüme kaydetti. Yılın ilk yarısında büyüme daha güçlü gerçekleşirken ikinci yarıda küresel koşullara bağlı olarak yavaşlama yaşandı ve büyüme dinamikleri bozuldu.
2021 yılında ihracata, sanayideki üretim artışına ve genişleyen yatırımlara bağlı olarak görece sağlıklı bir büyüme yaşanmışken, 2022 yılının özellikle ikinci yarısında büyüme daha çok iç tüketime ve ithalata dayalı gerçekleşti. Net ihracatın büyümeye katkısı negatif, yatırımların katkısı ise çok sınırlı oldu.
2022 yılının tamamında hanehalkı tüketim harcamaları yüzde 19, kamu harcamaları yüzde 4,2 büyüdü. Gayrisafi sermaye yatırımları ise yüzde 1,3’lük sınırlı bir artış gösterdi. Ancak bu sınırlı artışta inşaat yatırımlarındaki yüzde 9,1’lik sert daralma etkili olurken, sanayi sektörünü daha yakından ilgilendiren makine ve teçhizat yatırımları yüzde 9,6’lık güçlü bir artış sergiledi. Mal ve hizmet ihracatı yüzde 9,9 genişleme ile büyümeyi olumlu etkilerken ithalat ise yüzde 8,6 artışla büyümede sınırlayıcı oldu. Tüm bu veriler, 2022 yılında sanayi üretimi ve ihracatının büyümeye katkısının azaldığına işaret etti.
Küresel enerji fiyatlarındaki yükselişin yanı sıra ihracattaki zayıflık ve büyük ölçüde tüketim kaynaklı olarak ithalatın yüksek seyri, ödemeler dengesinde bozucu etki yarattı. Cari açık 2022 yılında belirgin bir şekilde yükselerek GSYH’ye oranla yüzde 5,5 seviyesine yaklaştı.
Küresel ekonomide enflasyonun geri dönüşü ve Türk lirasındaki şiddetli değer kayıplarının gecikmeli etkileri, yurt içinde enflasyonist baskıları güçlendirdi. Döviz kurlarının yatay tutulduğu ve Türk lirası varlıkların negatif getiri sunduğu finansal baskılama ortamının yanı sıra beklentilerdeki bozulma da tüketim harcamalarının öne çekilmesine yol açarak enflasyonu besledi. Ekim ayında yüzde 85,5 ile zirve yapan tüketici yıllık enflasyonu, yılın kalanında olumlu baz etkisi ile yüzde 65 düzeylerine geri çekildi.
Özetle, yılın ilk yarısında görece olumlu dış talep koşulları, yılın ikinci yarısında ise güçlü iç talep ile büyüme yüksek tutuldu, bozulan iç-dış talep dengesi altında güçlü büyüme 2022 yılında Türkiye ekonomisinin kırılganlıklarını artırdı.
TR 
